Özel Atakent Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ertan Sarıbaş, içinde bulunduğumuz sonbahar aylarında Üst Solunum Yolu Enfeksiyonlarına özellikle dikkat edilmesi konusunda vatandaşları uyardı.

Sarıbaş, ‘ÜSYE, Üst solunum Yolu Enfeksiyonu anlamına gelir. Üst solunum yolu burun, sinüsler, yutak (farinks) ve gırtlak (larinks)' ı ifade eder ve kulak ile alt solunum yollarıyla bağlantılıdır’ dedi.

ÜSYE Hangi Sebeplerle Oluşur?
   ÜSYE hastalıklara sebep olan etkenler değişik mikroplar, virüsler ve bakteriler olduğunu söyleyen Sarıbaş, ’ Yapılan araştırmalarda hastalığa neden olan iki yüzden fazla değişik cins virüs saptanmıştır. Çok küçük olan bu virüsleri öldüren bir antibiyotik henüz bulunamamakla birlikte vakaların % 70-80' inde hastalığa neden olan etkenin bu virüsler olduğu belirlenmiştir. Vakaların geriye kalan %20-30' unda etken, bakterilerdir. Bakteriler virüslerden daha büyüktürler ve antibiyotikler ile öldürülebilirler’dedi.

Üst Solunum Yollarında Hangi İltihaplar Oluşur?
Teorik olarak nezle, grip, farenjit, sinüzit, larenjit, gibi iltihapların hepsi üst solunum yolu enfeksiyonu kapsamına girdiğini söyleyen Sarıbaş, ‘ Gribal enfeksiyon veya rinofarenjit gibi isimler de aynı anlamda kullanılır. ÜSYE' ye daha çok virüsler neden olsa da hemen her zaman bakteriler de üzerine eklenir. ÜSYE denildiğinde, akla genel olarak nezle ya da grip gelir. Farenjit bu durumlarla beraber sıklıkla vardır’ dedi.

Kış Aylarında Daha Çok Görülmesinin Nedeni Nedir?

   Kapalı yerlerde uzun süre kalınması, buraların iyi havalandırılmaması, soğuk havanın vücut direncini düşürmesi, yetersiz ve dengesiz beslenme ile bazı çok iyi bilinmeyen mekanizmalarla kış aylarında ÜSYE görülme sıklığı artar.

ÜSYE Ne Sıklıkla Görülür?
Virüslerin neden olduğu üst solunum yolu enfeksiyonları, çocukluk çağlarında yılda 3-8 kez görülebilir. 6-7 yaşlarından sonra görülme sıklığı azalır. Yetişkinlerde ise yılda ortalama 1-3 kez ÜSYE görülmektedir.

Çocuklarda Daha Sık Görülmesinin Nedeni Nedir?
Bunun en temel sebebi vücudun bağışıklık sistemidir. Vücudumuza giren mikropları, kanımızdaki bazı hücreler tanır ve hafızasına yerleştirirler. Bu mikroplar tekrar vücudumuza girdiğinde bu koruyucu hücrelerin salgıladıkları antikor denilen maddeler tarafından etkisiz hale getirilirleri. Bazı mikroplara karşı ise koruyucu etki daha kısa sürelidir. İşte 20 yaşlarına gelen ve birçok mikroba karşı vücudunda bağışıklık maddeleri oluşmuş bir kadın, doğum yaptığında bu koruyucu maddeler, kan yoluyla bebeğe geçer ve bebek de annesi gibi , ilk 6-9 ayda sık hastalanmaz. Ancak bu koruyucu maddeler 6-9.aylardan itibaren azalmaya başlar ve bebek hastalandıkça koruyucu maddeleri kendisi yapmaya başlar . Bu temel sebebin yanında anne sütünün de koruyucu etkisinin kalkmasıyla bebekler 1 yaşından itibaren 5-6 yaşlarına kadar yılda 3-8 kez ÜSYE'ye yakalanabilirler.

Belirtileri Nelerdir?
ÜSYE belirtileri ; burun akıntısı-dolgunluk hissi , ateş , öksürük yanında hapşırma, baş ağrısı, geniz akıntısı, boğazda yanma-ağrı, bazen gözlerde sulanma çapaklanma adele ağrıları, halsizlik, iştahsızlıktır. Bademcik iltihaplarında ; ateş, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü olur. Bademcik iltihabı daha çok okul çağı hastalığıdır ve nedeni genellikle bakterilerdir. Ses telleri iltihaplarında gece yarısı veya sabaha karşı nefes almada güçlük ve boğuk bir öksürük olur.
Tedavisinde Evde Yapılabilecek Destekleyici Eylemler Nelerdir?
Üst solunum yolu enfeksiyonlarında temiz bir ortamda istirahat , dengeli diyet, bol sıvı alımı ve su buharlı ortam, burun temizliği ve buruna serum fizyolojik damlatılması önerilir. En iyi balgam-salgı yumuşatan doğal madde sudur. Huzursuzluk, ağrı ve ateş için ağrı kesici–ateş düşürücü ilaçlar verilebilir. Antibiyotik kullanılmasına gerek yoktur, antibiyotikler hastalığın süresini kısaltmaz, oluşabilecek daha karmaşık hastalıkların oluşmasını engeller. Bakterilerin neden olduğu ÜSYE larında (özellikle bademcik iltihaplarında) doktor muayenesi ve gerek görmesi halinde penisilin veya başka uygun bir antibiyotik kullanılabilir.
Nasıl Korunmalı?
Üst solunum yolu enfeksiyonlarından korunmak için hastalardan uzak durmak, vücudu soğuktan korumak, kapalı alanlar yerine havalandırılmış ortamlarda bulunmak, sigarayı bırakarak dengeli beslenmek alınabilecek önlemler arasındadır.
Grip Aşısı Olunmalı mı?
Grip aşısı gribe neden olan virüslerden hazırlanmış bir aşıdır. Özellikle grip hastalığına yakalanmasının ciddi sağlık problemlerine yol açması muhtemel kişilerde uygulanabilir. Ancak grip virüsü sürekli kendini değiştiren bir virüstür. Bu nedenle aşının koruyuculuğu %100 değildir. Ancak yinede hastalığa yakalanma sıklığını azaltır ve belirtilerin hafif geçmesini saplayabilir. Aşı vurulurken grip olunmamasında fayda vardır.