Taksi şoförleri ile yolcular arasında yaşanan/yaşanabilecek tartışmaların trafik yoğunluğunu artırabileceği, asayişe müessir olayların (darp, hakaret, tehdit vb.) kamu düzeni ve güvenliğini bozabileceği ihtimaline karşı; ticari taksilerde seyahat eden ve etmek isteyen vatandaşların/turistlerin yaşayabilecekleri mağduriyetlerin önüne geçilmesi amacıyla karar alındı.
Alınan kararlar şu şekilde
Konu ile alakalı farkındalığın ve caydırıcılığın artırılması amacıyla yayımlanan Valilik genel emrinin internet sitesi, sosyal medya, medya kuruluşları, ilgili meslek odaları vb. aracılığı ile kamuoyuna duyurulması,
Taksi yolcularının yaşadıkları mağduriyetler hakkında şikayetlerini ulaştırabilecekleri mecralar
(Belediyeler, esnaf odası vb.) ile ilgili iletişim bilgilerinin kamuoyu ile paylaşılması,
Taksilerde kısa mesafe/trafik yoğunluğu gibi nedenlerle yolcunun alınmamasına ilişkin şikâyet/müracaatlar ile konunun denetimlerde resen tespiti halinde güvenlik birimleri marifetiyle yolcunun mağduriyetinin giderilerek taksiye bindirilmesi, yolcuyu almamakta ısrar eden taksi şoförleri hakkında ilgili oda ve belediye ile koordinasyon dahilinde gerekli yasal işlemin yapılması (trafikten men dahil),
Konuile ilgili denetimlerin etkinliğinin ve sürekliliğinin artırılarak şehirlerarası otobüslerde uygulanan sivil personel denetimlerinin ticari taksiler için de uygulanması gerekiyor.
Yalova Valisi Muammer Erol’dan uyarı
Ticari taksilerde güvenilir hizmet alımına ilişkin genel emir yayınlayan Vali Erol’un uyarı metninde şu ifadeler yer aldı; “Vatandaşların huzur ve güven ortamı içinde yaşamaları, Devletimizin asli görev ve sorumluluklarındandır. Kamu hizmetlerinin aksamaya mahal vermeksizin, değişen koşullara ve ihtiyaçlara uyumlu bir şekilde tüm vatandaşlarımıza ulaştırılması kamu düzeniyle yakından ilişkilidir. Vatandaşlarımızın günlük hayatlarını aksama ve sıkıntı olmaksızın idamesine ilişkin her türlü tedbiri alma yetki, görev ve sorumluluğu ise şüphesiz kamu idarelerine aittir.
Ticari taksilerde seyahat eden vatandaşlarımızın güvenilir hizmet almalarını sağlamak, yaşanabilecek sorunları en aza indirmek önem arz etmektedir. İl sınırları içinde bazı ticari taksi şoförlerinin; kısa mesafe, çok uzun mesafe ya da olumsuz hava koşullarında veya trafiğin yoğun olduğu saatlerde yolcu almadığı, ödeme konusunda (bozuk para) sorun çıkardığı, özellikle yabancı turistler basta olmak üzere farklı şehirlerden gelen vatandaşlarımızın gidecekleri adresleri bilmemelerini fırsat bilerek ulaşım güzergahını uzatarak yolculardan yüksek ücret talep ettiği, pazarlık usulü ile taksimetre kullanmada imtina ettiği, araç içerisinde yüksek sesle müzik dinlediği, seyir halinde iken cep telefonu ile oyun oynadığı, uzun süreli yüksek sesle konuşarak yolcuları rahatsız ettiği, araç içerisinde sigara içtiği, alkollü iken araç kullandığı, uygunsuz tutum ve devranlarda bulunduğu vatandaşlarımızdan gelen şikâyet ve taleplerden anlaşılmaktadır.
5442 saylı İl İdaresi Kanunu’nun 9. maddesinin (q) fıkrasında; ‘Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın verdiği yetkiyi kullanmak ve bunların yüklediği ödevleri yerine getirmek için valiler genel emirler çıkarabilir ve bunları ilan ederler.
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 11. maddesinin (c) fıkrasında; "İl sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığını, tasarrufa müteallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisi valinin ödev ve görevlerindendir.
Bunları saklamak için vali gereken karar ve tedbirleri alır. Bu hususta alınan ve ilan olunan karar ve tedbirlere uymayanlar hakkında 66. madde hükmü uygulanır.
"Anılan Kanunun 66. maddesinde; "İl genel kurulu veya idare kurulları yahut en büyük mülkiye amirleri tarafından kanunların verdiği yetkiye istinaden ittihaz ve usulen tebliğ veya ilan olunan karar ve tedbirlerin tatbik ve icrasına muhalefet eden veya müşkülat gösterenler veya riayet etmeyenler, mahalli mülki amir tarafından Kabahatler Kanunu’nun 32. Maddesi hükmü uyarınca cezalandırılır. Ancak, kamu düzenini ve güvenliğini veya kişilerin can ve mal emniyetini tehlikeye düşürecek toplumsal olayların baş göstermesi hâlinde vali tarafından kamu düzenini sağlamak amacıyla alınan ve usulüne göre ilan olunan karar ve tedbirlere aykırı davrananlar 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun "Emre aykırı davranış" başlıklı 32. maddesinde; "Yetkili makamlar tarafından adli işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye 100 Türk Lirası idari para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun "Tütün mamullerinin tüketilmesi başlıklı 39. maddesinin 2. fıkrasında; "Toplu taşıma araçlarında tütün mamulü tüketen kişiye, 50 Türk Lirası idari para cezası verilir. Kabahatin özel hukuk kişileri tarafından işletilen toplu taşıma araçlarında islenmesi halinde bu ceza ilk başvurulan kolluk birim yetkilileri tarafından verilir.
Kamuya ait toplu taşıma araçlarında işlenmesi halinde idari para cezası verme yetkisi bakımından 1. fıkra hükmü uygulanır.
Özel hukuk kişilerine ait olan ve herkesin girebileceği binaların kapalı alanlarında, tütün mamullerinin tüketilemeyeceğini belirtir açık bir işarete yer verilmesine rağmen, bu yasağa aykırı hareket eden kişiye, 50 Türk Lirası idari para cezası verilir. Bu ceza, $şikâyet üzerine en yakın kolluk birimi yetkililerince verilir."
4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanunun "Tütün Ürünlerinin yasaklanması" başlıklı 2. maddesinde hangi alanlarda tütün ürünlerinin kulaçlamayacağı ve anılan Kanunun "Ceza hükümleri" başlıklı 5. maddesinde ise yasaklanan alanlarda kullananlar hakkında uygulanacak cezalar belirtilmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun "Tedbirsiz ve saygısız araç sürme' başlıklı 73. maddesinde; 'Karayolunda araçların kamunun rahat ve huzurunu bozacak veya kişilere zarar verecek şekilde saygısızca sürülmesi, araçlardan bir şey atılması veya dökülmesi, seyir halinde sürücülerin cep ve araç telefonu ile benzer haberleşme cihazlarını Kullanması yasaktır.
Seyir halinde cep ve araç telefonu ile benzer haberleşme cihazlarını kullanan sürücüler 314 Türk Lirası, maddenin diğer hükümlerine uymayanlar 144 Türk Lirası para cezası ile cezalandırılırlar.’ hükümleri bulunmaktadır.
Bu itibarla; kamu düzeninin korunması, vatandaşlarımızın huzur ve güvenliği için il sınırları İçinde ticari taksi şoförlerince;
Kısa mesafe ya da çok uzun mesafeye yolcu alınmaktan kaçınılması,
Ödeme konusunda sorun çıkarılması,
Özellikle yabancı turistler başta olmak üzere farklı şehirlerden gelen vatandaşlarımızdan gidecekleri adresleri bilmemelerini fırsat bilerek ulaşım güzergahını uzatarak yolculardan yüksek ücret talep edilmesi,
Araçların bakımsız ve /veya kirli kullanılması,
Araç içerisinde yüksek sesle müzik dinlenilmesi,
Seyir halinde iken cep telefonu ile oyun oynanması, uzun süreli yüksek sesle konuşarak yolcuların rahatsız edilmesi,
Araç içerisinde sigara içilmesi,
Uygunsuz tutum ve davranılışlarda bulunulması,
Araçta pazarlık usulü yolcu taşınması,
Alkollü iken araç kullanılması yasaktır.
Aksine davranan şoförler hakkında ilgililerin bildirimi halinde tespit tutanağı düzenlemeye kolluk kuvvetleri ve belediye trafik zabıtası yetkili olup ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde adli/idari işlemler yapılacak, gerekli idari para cezası uygulanacaktır.”
