Aerosol sistemleri 60 yıldır geliştirilmektedir ve bu gelişim boyunca, sıcak aerosol söndürme teknolojisi, günümüzde S tipi diğer bir isimle G3 diye de adlandırılan üçüncü nesil/jenerasyona ulaştı. Üçüncü nesil /jenerasyon sıcak aerosol söndürme sistemlerinde ana oksidan madde olarak stronsiyum veya magnezyum tuzları kullanılmaktadır. Tarihsel olarak, ilk nesil sıcak aerosol yangın söndürme teknolojisine G1 aerosol söndürme teknolojisi denir. İkinci nesil veya G2 aerosol söndürme teknolojisi denir, ana oksidan madde olarak potasyum tuzları kullanılır ve K-tipi sıcak aerosol söndürme teknolojisi olarak da adlandırılır.

   G1, G2 ve G3'ün Farklılıkları ve Özelliklerini incelememiz gerekirse; G1 Aerosol söndürme teknolojisinin Söndürme Maddeleri, K tipi sıcak aerosol söndürme maddelerine benzer şekilde, çoğunlukla % 50'den fazla kütle oranına sahip olan potasyum nitrat içerir. İkinci ve üçüncü nesil sıcak aerosol yangın söndürme teknolojisinden farklı olarak, birinci nesil sıcak aerosol yangın söndürme teknolojisi, yağ, alkol ve keton alevleri vb. gibi tank içi yanıcı sıvı yangınları söndürmeyi amaçlar ve aerosol parçacıklarının tamamı metal muhafaza içinde tam olarak üretilmez. G1 yangın söndürme maddesinin ürettiği aerosolün yaklaşık % 85'i, oluşturan buhar ve N2, C02 gibi inert gazlardır. Genel olarak, bu teknoloji günümüzün sıcak aerosol yangın söndürme teknolojisinin prototipi olarak kabul edilir.

   G2 ve G3 sıcak aerosol oluşturucu ajanlar, imalat sırasında sıkıştırılır ve genellikle silindirik bir blok şeklinde yapılırlar. Redoks işlemi esnasında, metalden yapılmış olan kutuda aerosoller tamamen üretilir ve daha sonra metal muhafaza kutuda üretilen gazlar tarafından dışarı itilir. Geleneksel Halon söndürme maddelerine kıyasla G2 (K) tipi söndürme ajanları 4-5 kat daha yüksek yangın söndürme verimliliğine sahiptir. Genellikle, G2 (K) tipi sıcak aerosol oluşturucu ajanlar için gereken en düşük konsantrasyon 10 cm çapında bir tavada yanan heptanı söndürmek için 30-200 g / m3 arasında değişmektedir. G3 (S) tipi için ise en az 100 g / m3 gerektirir, bu nedenle K tipi sıcak aerosol Söndürme ajanları, S tipi ile karşılaştırıldığında daha yüksek yangın söndürme verimliliğine sahiptir denebilir. Bunun nedeni, Grup IA elementlerinin, Grup IIA elementlerine kıyasla yanmayı destekleyen radikaller ile daha yüksek bir reaktifliğe sahip olmaları ve Grup IA elementlerinin Grup IIA elementlerine göre oksitlerinin daha düşük buharlaşma ve ayrışma sıcaklıklarına sahip olmalarıdır.

   Granülerlik, K ve S tipi aerosol oluşturucu ajanların yangın söndürme verimliliğini büyük ölçüde etkiler ve aerosol parçacık difüzyonunun toplanmasını ve yerleşmesini yönetir. Potasyum karbonatlar ve oksitler gibi yangın söndürücü parçacıklar 10 μm'den daha küçük çaplara sahip olduklarından yanma içinde buharlaşırlar ve sonra homojen olarak yangın önleme işlemine dahil olurlar. Yangın söndürme verimliliği çok yüksek olan Magnezyumun oksitler, magnezyum karbonatları ve stronsiyum daha küçük çaplara daha yüksek yoğunluklara ve buharlaşma sıcaklıklarına sahiptir. S-tipi aerosol parçacıkları K-tipi aerosollerden daha hızlı toplanır ve S tipi aerosol, daha büyük hacimli ve daha ağır kütleli toplanır ve daha hızlı yerleşir ve böylece yangını söndürmek için daha az bir süre yeterli olur.

Aşağıdaki tabloda G1, G2,G3 jenerasyon aerosollerin özellikleri özet olarak verilmiştir.

G1 Jenerasyon Aerosoller

G2 Jenerasyon Aerosoller

G3 Jenerasyon Aerosoller

Ana Oksidan Madde

Potasyum Nitrat

Potasyum Nitrat

Stronsyum/ Magnezyum Nitrat

Aerosol Oluşturma Metodu

Kısmen Metal Muhafaza içinde

Tamamen Metal Muhafaza içinde

Tamamen Metal Muhafaza içinde

Cihaz Tipi

Tank içinde veya Tank Dışında

Duvara Montaj, Elde Taşınabilir, Atılabilir Tip

Duvara Montaj, Elde Taşınabilir, Atılabilir Tip

Etkili Olduğu Yangın Tipleri

Class B

Class A, B, C, E & K*

Class A, B, C, E & K

Uygulama Alanları

Yanıcı sıvı depolama tankı

Petrol depolama tankları, türbinler, Araç motor bölmesi, depolar, makine alanları.

Server odaları, telekom santralleri, elektrik pano odaları

   G1 Sıcak Aerosol Yangın Söndürme Cihazları; G1 sıcak aerosol yangın söndürme cihazları hem tank içi kullanım tipi hem de tank dışı tipleri olarak sınıflandırılabilir. Hem iç hem de dış depo konfigürasyonlarında, sprinkler kafası yukarı veya aşağı şekilde konumlandırılmış olabilir. Bu tür sistemler dizel yankları, ham petrol tankları, ağır yağlar ve diğer petrol tankları için tank içi konfigürasyon olarak dizayn edilirler ancak alkoller ve ketonlar için ise tank dışı dizayn konfigürasyonu kullanılmaktadır. G1 sıcak aerosol yangın söndürme teknolojisi kurulum açısından uygun ve maliyet açısından ucuzdur, ancak aerosol oluşturan ajan depolama stabilitesi tank sızdırmazlığına bağlıdır. Yani söndürme performansı tank sızdırmazlığı ile doğru orantılıdır. G1 yani birinci jenerasyon aerosol sistemleri ilk nesil olarak adlandırılırlar ve G1'den esinlenerek geliştirilen gelişmiş tip aerosol sistemleri petrol tankları yangın söndürme sistemlerininin yanı sıra geniş bir uygulama alanına sahip ikinci ve üçüncü nesil (G2 ve G3) aerosol yangın söndürme teknolojilerinin başlangıcı olmuştur.

TANK TİPİ

Class I & II  Sıvılar

Class IIIA & IIIB Sıvılar

Re Sabit Kapaklı Tank
(kg/m2)

Re Yüzer Kapaklı Tank
(kg/m2)

Re Sabit Kapaklı Tank
(kg/m2)

TANK DIŞI

1

0,8

0,7

TANK İÇİ

0,8

N/A

0,46

TANK BÜYÜKLÜKLERİ (METRE)

KARŞILAMA KATSAYISI (K)

D≤10

0

10

0,1

D>15

0,2

Devam eden yazılarımızda G2 ve G3 nesil sıcak aerosol yangın söndürme cihazları incelenecektir.

Not: Makale ile ilgili temel bilgi kaynakları Google gibi kullanmayı bilen için çok önemli bilgi kaynaklarından sağlanmıştır.

Kaynaklar

Hot Aerosol Fıre Extınguıshıng Agents And The Assocıated Technologıes:A Revıew ,Xiaotian Zhang, Mohd Halim Shah Ismail, Fakhrul-Razi b. Ahmadun, Norhafizah bt. Hj. Abdullah ,Choi Hee

Practice of Use of Aerosol Extinguishing Agents Obtained by Combustion of Propellants ,A.N. BARATOV , N A BARATOVA , Y A MYSHAK , 0 Y MYSHAK

Effectiveness of Hot Aerosol Extinguishing Agent in Suppressing Oil Fires …….. W.-F.Zheng, A.-H.Liu, L.Zhang,Q.-W.Li, X.-Y.Lin,R.-M. Pan

Pyrogenıc Aerosol Fıre Suppressants:Engıneerıng Of Delıvery Systems And Corrosıon Analysıs. Juan Vitali, Charles Kibert, lames Akers

The Physicochemical Properties of SFE Fire Suppressant Athmosoheres in Toicity …. Kimmel , Smith ,Reboulet , Still , Carpenter

ISO 15779:2011 – Condensed Aerosol Fire Extinguishing Systems - physical properties and system design , NFPA 2010 - Standard for Fixed Aerosol Fire Extinguishing Systems , UL 2775 - Standard for Fixed Condensed Aerosol Extinguishing System Units , KIWA BRL-K23001/02 , Evaluation Guideline for aerosol fire extinguishing , An Evaluatıon Of Aerosol Extınguıshıng Systems For Machınery Space Applıcatıons US COST GUARD , IMO MSC/Circ.1270 Revısed Guıdelınes For The Approval Of Fıxed Aerosol Fıre-Extınguıshıng Systems Equıvalent To Fıxed Gas Fıre-Extınguıshıng Systems, As Referred To In Solas 74, For Machınery Spaces.

Areosol üreticilerinin herkese açık kullanım ve tanıtım kılavuzları