Yalova ile ilgili sorunlar belli, yani aslında teknik sorunlar belli. Hemen herkes biliyor Yalova’da ne sorunlar var. İşin öbür yanından bakarsak herkes kendi açısında görüyor sorunları ve herkese göre sorunlar ve öncelikler farklı. O sebeple Yalova İçin ne yapalım ne yapmalı sorusuna herkes farklı bir cevap verecektir. İbn-İ Haldun'a göre şehir, medeniyetin doğduğu, geliştiği, bütün insanlığı yararlandırmak için genişleyip yayıldığı, aynı zamanda şekillendiği, somutlaştığı yerdir.
Şehirlerde insanlar gibidir aslında, sürekli yaşayan, gelişen ve değişen yapıları vardır. Nasıl ki insanların temel ihtiyaçları – gereklilikleri varsa, şehirlerin de aynı şekilde olmazsa olmaz ihtiyaçları, gereklilikleri vardır.
Maslow’un meşhur insan ihtiyaçları hiyerarşisi gibi şehirlerin de ihtiyaç ve gereklilikler hiyerarşisi vardır. Bu sebeple bir şehir için ne yapılmalı sorusunun cevabı bilimsel olmadır. Sosyolojik, felsefi, kültürel ve teknik olarak araştırılıp değerlendirilip karar verilmesi gereken konulardır.
Yalova için ne yapalıma karar vermeden önce ne yapalımın cevabını bulmak için doğru biçimde, bilimsel olarak araştırıp, değerlenmek gereklidir.
Peki ne yapalım sorusunun cevabını bulmak için ne yapılabilir ya da dünyada şehirleri yönetenler bu sorunun cevabını bulmak için ne yapıyorlar. İnsanlık şehirler kurmaya başladıktan bu yana, birlikte yaşarken ortaya çıkan zorlukları ve istekleri anlamak ve doğru olanı yapabilmek adına çok çeşitli yöntemler kullanmışlardır. Ancak modern çağda, medeni, yaşanabilir şehirlerde ya da dünyanın en mutlu ilk 50 şehirleri sıralamasına giren şehirlerde yönetim nasıl yapılıyor diye araştırırsanız karşınıza hiç de zor olmayan yöntemler çıkacaktır.
Mutlu şehirlerde sık sık çok katılımlı toplantılar, forumlar kongreler yapılıyor. Şehirde yaşayan tüm kesimlerin; istekleri, önerileri, hayalleri ve şikayetleri alınıp değerlendiriliyor. Gerçekten de güzel bir yöntem en azından dinlemek, değer vermek ve saygı duyduğunu göstermek adına yapılan en önemli katılım yöntemlerinden biri.
Yalova’da en son böyle çalışmalar ne zaman yapıldı bir düşünmek lazım, sanırım 15 yıl falan önce bekli bir kez yapılmış olabilir. Bence Yalova’da birden çok kez, toplantı, kongre, forum vb. yapılmalıdır. Şehrin tüm paydaşlarının katılacağı hem şehrin bugünü hem de şehrin geleceğinin konuşulabileceği, her kesimden herkesin fikir ve projelerini ortaya koyabileceği kapsamlı çalışmalar olmalıdır. Üstelik bu bir seferlik göstermelik olarak ta yapılmamalı, bir gelenek haline getirilerek yılda bir iki kez yapılmalıdır.
Çünkü şehirde yaşayan herkes, her paydaş şehrin geleceği için söz söyleme hakkına sahip olmalıdır. Yalova için ne yapılmalı hangi icraatlar, yatırımlar önceliklidir, şehrin parasını nereye harcayalım sorusunun cevabını ararken bu tür istişare toplantıları kesinlikle yapılmalıdır. Yoksa seçilmiş birkaç meclis üyesi ve formalite gibi olan bağımsız fikir üretemeyen kent konseylerinden çıkan sonuç şehirde yaşayanların ortak fikirlerini, ortak isteklerini yansıtmayacaktır.
Yalova gibi hem nüfus hem de yüzölçümü olarak küçük şehirlerde yaşayanlardan birincil veri elde etmenin en önemli yöntemlerinden biri anketler yapmaktır. Yerel yönetimler sürekli bir biçimde anketler yaparak vatandaşların şehir hakkındaki, istek, görüş ve şikayetlerini alarak en doğru biçimde geri dönüş ve yatırım yönlendirmesi yapabilirler. Bu tür anketler belediye, üniversite iş birliği ile yapılabilir; belediye, STK’lar iş birliği ile yapılabilir ve direk olarak belediye tarafından yapılabilir. Gerek belediyeyi ziyaret edenlerden gerekse web sitesini ziyaret edenlerden birkaç soruluk anketler ile birincil veriler alınabilir. Ancak ben Yalova’da seçim anketleri dışında hemen hiçbir anketin yapıldığına şahit olmadım.
Yine mutlu mesut yaşayan şehirlerde kolektif akıl oluşturulması önemlidir. En azından çok önemli kararlar ve yatırımlar kolektif akla uygun olması amacı ile referandum yolu kullanılır. Şehrin bu gününü ve geleceğini etkileyecek büyük yatırımlar işler ve kararlarla ilgili olarak son karar alınmadan önce kesinlikle referandum yapılmalıdır.
Aslında Yalova gibi küçük şehirleri mutlu yaşam şehirleri haline getirmek cidden çok zor değildir. Ancak ben yapıyorum, mutluyum, yandaşım rant kazanıyor mutlu gerisinden bana ne anlayışı ile yönetilen şehirlerde mutlu insan olması kesinlikle mümkün değildir.
Öncelikli tavsiyem Yalova için bir şey yapmadan önce Yalova için ne yapalım sorusunu sadece kendinize, rant gruplarınıza yandaşlarınıza değil Yalova’da yaşayan tüm şehir paydaşlarına sormanız şehrin geleceğinin daha güzel olmasını saylayacak yollardan biridir. Zararın neresinde dönerseniz kardır, bence hemen bir şeyler yapmaya başlarsanız gelecekte çok dua alırsınız. Zaman geçiyor biliyorum sizlerde halinizden memnunsunuz ama Yalova cidden çok kan kaybetti ve kaybetmeye devam ediyor. Üstelik Akıllı şehirlerin trend olduğu bu devirde siz de akıllı bir iş yapın ve akıllı yönetişim ile ilgili birkaç adım atıp Yalova’nın nabzını ilk elden tutun.
Hiç kimse, herkes tamamıyla özgür olmadan özgür olamaz; tamamıyla ahlaklı olmadan, ahlaklı olamaz.
Herbert Spencer
