Yalovamızın yeni gündemlerinden birisi köylerin mahalle yapılacak olması, daha doğrusu böyle bir isteğin belediye tarafından dile getirilmesi.
Öncelikle konuyu iki biçimde değerlendirmek gerek; birincisi şu anki reel durum nedir? İkincisi ise bu köyler mahalle olmalı mı? Neden mahalle olmalı yâ da olmamalı. İşte bu konuları değerlendirir isek sanırım kafamızda bazı fikirler daha belirgin hale gelecektir.
Şu anda mahalle olması istenen köylerdeki reel durum nedir? Yani bu köyler nasıl ve nereden hizmet alıyor? Hizmetlerini belediyeler mi yoksa köylerin kendisi mi karşılıyor? Köyler bu şekli ile yeterli hizmet alabiliyor mu? Bu köylerde yapılaşma var mı? Bu yapılaşma nasıl oluyor, kontrolleri kim yapıyor? Yapılaşma için yeterli altyapı hizmeti sağlanıyor mu? 1/25.000 lik planlarda bu köylerin durumu nedir? Bu köylerin Mahalle olması kime ne kazandırır? Köyler mahalle olursa bu hem Yalova’nın hem de o köylerin gelişimine ne gibi katkılar sağlar? Ya da bu köyler mahalle olursa ne gibi zararları olur.
Yeni büyükşehir yasasına göre birçok büyükşehir yakınındaki ilçeleri kendi hizmet sınırları içerisine dâhil ediyor. Buna en yakın örnek Bursa Büyükşehir Belediyesi Orhangazi’yi kendi hizmet sınırları içerisine dahil etti. Bu karardan sonra hemen her noktada büyükşehir müdahil duruma geldi ve tüm işler bu çerçevede yürümeye başlıyor. İlçelerin büyükşehir hizmet alanlarına dâhili küçük ilçe bütçeleri ile yapılamayan hizmetlerin daha iyi yapılması, daha iyi yapılaşma kontrolü ve çevre koruma gibi faydalar sağladığı söyleniyor. Büyükşehir belediyeleri elindeki maddi güç ve imkânlar ile hem daha gerçekçi planlar yapıp hem de daha iyi hizmet veriyormuş.
Köylerin Yalova’ya mahalle olmasına gelirsek her iki türlü de senaryo üretilebilir. Bu köylerde kıt imkanlar ile verilmeye çalışılan hizmetler belediye imkanları ile daha iyi verilebilir mi? Bu köyler mahalle olursa daha iyi bir hizmet oluşur mu ? Bu köylerde bir şekilde yapılaşma var ve bu yapılaşma devam ediyor. Benim inancım bir şekilde de devam edecek. Çünkü Yalova büyüyecekse benim fikrim bu köylere doğru büyüyecek çünkü başka alan yok. Eğer bu köylerde yapılaşma olacaksa bu yapılaşma belediyenin planlaması dâhilinde mi olmalı yoksa köyler kendi başına plansız bir biçimde mi yapılaşmalı?
Köylerin mahalle olması Belediye açısından iyi olacaktır, belediye eğer bu bölgeye hizmeti veriyorsa ve ileride de verecekse bu köylerin mahalle olarak belediyeye bağlanması belediye açısından faydalıdır. Yapılaşmayı denetleme ve altyapı hizmetini planlama açısından da belediye menfaatinedir. Tabi belediye bölgeleri imara açacaktır ve yandan da bakarsanız bu belediyenin açısından faydalıdır. Bence köylerin belediyeye bağlanması fikri Yalova Belediyesi açısından bir kazanç olacaktır. Belediye hem bir hareketlilik kazanacak hem de kazanç sağlayacaktır.
Peki köylerin mahalle olması köylere fayda mı zarar mı veri? Bu biraz daha karmaşık bir konu bence. Köyde yaşayanlar açısından ciddi faydalar sağlar, ancak bu köylerde hayvancılık ve çiftçilik yapanlar için bir dezavantaj oluşabilir. Uzun vadede tarım ve hayvancılık yapanlar kırsal bölgelere kaymak zorunda kalacaklardır. Bunun yanında köylerde küçük olsun benim olsun mantığı ile kendi otorite ve menfaatlerini kurmuş olanlar bundan pek memnun olmayacaklardır.
Daha genel bakarsak bu köylerin mahalle olmasında bazı rant ve adam kayırmacılık işleri olacaktır. Yeni imara açılacak yerlerde ciddi imar rantları da çıkabilir. Bu işleri yaparken olabildiğince şeffaf ve tarafsız olmak gerekmektedir.
Bana sorarsanız ben Yalova’nın daha çok yapılaşmasını istemiyorum yani hep diyorlar ya gelecek 10 yılda Yalova nüfusu şu kadar bine çıkacak. Ben hiç bu rakamları arzulamıyorum. Bence Yalova’nın nüfusunu arttırıcı işler yapmaya gerek yok, köyler mahalle olabilir mi, bence işler şeffaf – açık ve adil olursa olmasında sakınca yok. Ancak mahalle olan yeni köyleri imara açarken öyle çok katlı yapılaşma izinleri yerine daha az katlı ama güzel planlanmış şık yapılaşma izinleri verilmeli. Yalova’nın her yerini yüksek katlı binalar ile doldurmaya gerek yok. Daha nezih daha yaşanabilir yerleri planlayıp imar izinlerini buna göre vermek daha iyi olacaktır.
“Plansız çalışan bir kimse, ülke ülke dolaşıp hazine arayan bir insana benzer.” Descartes