Genel tarif;
Manevirehberlik, kişilerin başta ruh olmak üzere kalp, vicdan, akıl ve irade gibi manevî haslet ve kaynaklarına yönelerek biçimlendirmek isteyen bir uygulama alanıdır. Hem manen (ruhen), hem de maddeten insanın saadetini ve huzurunu temin etmeye çalışan sosyal hizmet alani olan manevî rehberlik, kişilerin sosyal bilinçlenmeleri ve topluma uyumları için, üstün karakter geliştirmeye yönelik sosyal ve manevî eğitimi esas alan bir uygulama biçimidir.
Manevî Rehberlik Hizmetlerinin Temel Hedefleri
İnsanların sosyal hayatlarını da etkileyen manevî sorunlarının çözümünde manevî kapasitelerini geliştirmek.(Sabır,tevekkül, sevgi saygı,değer verme)
İnsanlara inanç sistemleri ile ilgili davranış modellerinin tanıtımını sağlamak.
İnanç sistemlerinin insanlar üzerinde daha etkili olması yönündede zemin ve kurumsal yapı oluşturmak.
Manevî sosyal hizmetlerin ruhuna uygun değişik sosyal gruplara yönelik politikaların geliştirilmesine ve uygulanmasına katkı sağlamak.
Koruyucu Hedefler
Kişinin, manevî risklere karşı sürekli olarak teyakkuz hâlinde olmasını sağlamak.
Kişinin manevî hastalıklardan uzak kalmasını sağlamak.
Hayatı boyunca ahlâkî görüşlerinde, tutum ve davranışlarında istikrar gösteren, güzel ahlâk ilkelerine ve vicdani değerlere bağlı insanlar yetiştirmek.
İnsanların, kendi ruh dünyaları ve içinde yaşadıkları toplumla barışık olmalarına ve ruhen mutlu olmalarına yardımcı ve destekçi olmak.
İnsanın, manevî arınma duygusu içinde bulunmasını sağlamak. Yani, insanın kötü huylardan ve kalbinin her türlü bozuk inanç ve düşüncelerden uzak kalmasına yardımcı olmak.( tevbe,dua,pişmanlık,farkındalık.)
Bilgilendirmeye dayanan eğitimin yanında, duygu ve vicdanın oluşturduğu “iç kontrol”(otokontrol) sayesinde insanın, davranışlarını ahlâkî değerlere göre tanzim edebilmesinin zeminini oluşturmak.
Kişiyi, ahlâkî ve manevî sorumluluk üstlenebilecek konuma getirmek. Yani insanın, elde ettiği bu bilgi sayesinde iyiyle kötüyü birbirinden ayırt edebilecek ölçülere sahip olmasını ve neticede ahlâkî davranışın alışkanlık olmaktan,bilinçli bir düşünce ve eylem düzeyine çıkarılmasına destek olmak.
Kişide ahlâkî ve manevî şuur oluşturmak.Kişinin kendi benliğinin özelliklerini bilmesini öncelemek. Hür iradesiyle yaptığı eylemin sorumluluğunu taşıyabilecek güç ve bilince erişmesi . Öğretilmiş davranış kalıpları yerine,Davranışları benimsenerek içselleştirilmiş bir faydalı konuma yükseltmek.(Dini literatürde salih amel,Allahın hoşnutluğunu kazanmış rafine edilmiş faydalı doğru,hayırlı eylem,iş.)
Sosyal çevresindeki tüm insanları seven, sayan, eylem ve söylemleriyle çelişki yaşamayan Yaratanın rızasını ve O’nun hoşnutluğunu kazanma amaçlı bir tavrın sahibi olabilmek. Korunmaya muhtaç insanlara gönülden yardımda bulunarak, iyi karakterli ve güzel alışkanlıklara sahip “iyi insan” veya “güzel insan” kategorisine giren üstün şahsiyet modeli profillerin yaşadığı özgün bir toplum meydana getirebilmek.Aklını ve duygu durumunu doğru amaçla motive edebilecek yüksek bilinç düzeyine ulaşabilmek çabası.
HAFTAYA
Manevî Sosyal Hizmetler ile Pozitivist Sosyal Hizmetler Mukayesesi
Pozitivist bilimler, olgusal gerçekliklerden hareketle bilgi elde edip, eşyanın ve maddî varlıkların mahiyetini araştırır.
Manevî bilimler ise, olgusal gerçekliklerin ötesine giderek, bunların varlık sebebini ve hikmetini araştırır.
Davranışlarından manevi bir ecir (sevap) beklentisi içinde olmak.
| Seküler Sosyal Hizmetler | Manevî Sosyal Hizmetler | |
| Konusu | İnsan ve insanın gözlenebilen faaliyetleri (davranışları). | İnsan ve insanın gözlenebilen ve iç âlemindeki gözlenemeyen (fakat idrak edilebilen) bütün faaliyetleri. |
| Bilimsel Hedefleri | İnsan zihnini ve sosyal davranışlarını anlamak. | İnsan ruhunu ve zihin (akıl) dâhil bütün ruhî (manevî) kaynakları ve bu çerçevede insan davranışlarını anlamak. |
| Sosyal Hedefleri | Sosyal uyum yoluyla kişilerin dünyevî mutluluğuna yardımcı olmak. | Sosyal ve manevî uyum yoluyla kişilerin dünyevî ve uhrevî saadetleri (manevî huzurları) için yardımcı olmak. |
| Kutsal Hedefleri | Hümanizm ekseninde insan ve toplum sevgisi. | Marifetullah (Allah’ı bilme) ve muhabetullah (Allah’ı sevme) ekseninde insan ve toplum sevgisi. |
| Araçları | -Psiko-Sosyal Danışmanlık -Sosyal Rehabilitasyon | -Manevî Danışmanlık (Manevî Telkinler) -Manevî Rehabilitasyon |
| Bilgi Kaynağı-Türü | Pozitivist bilimlere dayanan bilgiler. (Bilimsel bilgi) | Vahye (Kuran ve Sünnet) ve müspet bilimlere dayanan bilgiler. (Hikmete dayalı şuurî-bilinçli bilgi) |
Çalışma Sahası
Orduda Manevi Rehberlik
Bireysel Manevi Rehberlik
Genel Afetlerde Manevi Rehberlik
Gençlik hizmetlerinde Manevi Rehberlik
Cezaevlerinde Manevi Rehberlik
Hastanelerde Manevi Rehberlik
Ölüm anında ve sonrasıManevi Rehberlik v.b
Alanlarda, inanç temelli sorunların çözümünü konu edinen hizmet alanlarından bahsetmemiz mümkün.Ancak günümüzün gelişen teknolojisi ve hızlı değişim gösteren,birbirinden etkilenme oranı yüksek olan bir sosyal ve kültürel zeminde, insanın manevi ( vicdani) hayatını koruma konusundaki zaafları ciddi bir endişe kaynağıdır.
Kısmen istifade edilen kaynaklar
H.ibrahim aytune ( Hollanda islam üniverstitesi öğrencisi ders sunum notları
Islamische Seelsorge zwischen Herkunft und Zukunft B. Ucar / M. Blasberg-Kunke
Seyyar, Ali; Sosyal Hizmetlerde Manevî Bakım https://de.wikipedia.org/wiki/Seelsorge
https://de.wikipedia.org/wiki/Seelsorge#Arten_der_Seelsorge
http://www.dosttv.com/videolar/vakit-varken/acil-durumlarda-manevi-rehberlik-dr-fatma-bayraktar