Kendim de bir meslek lisesi mezunu olarak şunu tüm kalbimle ile söylemek istiyorum ki bir ülke sanayi ve teknoloji geliştirip kalkınmak istiyorsa bunun temeli mesleki eğitim yani meslek liseleridir. Mesleki eğitim ve meslek lisesi olmadan sanayi – teknoloji alanında kalkınma olması imkansızdır.
Hani derler ya bazı şeyleri yeniden keşfetmeye gerek yok , ispat için kalkınmış gelişmiş ülkelerdeki meslek liselerine verilen öneme bir bakalım. Mesela coğrafyamıza yakın bir kaç ülke ; Almanya , Avusturya , Çek Cumhuriyeti ne bakarsak mesleki eğitime ve meslek liselerine çok ciddi önem verdikleri açık seçik gözükecektir. Sanayi de üretim yapan mesleki elemanlardır , hani ara eleman denilen elemanlar , makinaları kullanan bizzat üretimde rol alan elemanlar hep mesleki eğitim almış elemanlardır.
Benim meslek lisesine girdiğim yıllarda meslek liseleri sınav ile öğrenci alırdı yani ciddi bir önemi vardı , bu çocuk okuyamaz denilen çocuklar değil hem aklı hem eli çalışan çocuklar meslek liselerine girerdi. Sonra ne oldu ise oldu birden meslek liseleri ikinci plana itildi sanki hiç bir önemi yokmuş gibi lanse edilerek , sanki üniversite okuyamaz denilen çocukların yönlendirildiği okullar haine geldi.
Kendi ölçeğinde bir KOBİ sahibi olarak kesin emin olduğum şey eğitimli mesleki eleman eksikliğinin sürekli bir biçimde arttığıdır. Gün be gün iş başvurularında hep düz lise mezunu yada temel mesleki eğitimi olmayan yüksekokul mezunları karşımıza çıkıyor. İşe aldığımız personele öncelikle iş öğretiyor , mesleki eğitim kurslarına gönderiyor ve sonrasında verim almaya başlıyoruz. Bu süreç KOBİ ler için ciddi bir kayıp çünkü üretime harcanacak zaman eğitime ve eleman yetiştirilmesine harcanıyor.
Oysa ki KOBİ lerin ve diğer büyük sanayicilerin ihtiyacı yetişmiş yada kolay yetiştirilebilecek , adapte edilebilecek ara mesleki elemanlardır. Özellikle ana bilim – mesleki dallar konusunda meslek liselerindeki eğitimin önem kazanması sanayileşmedeki engelleri ciddi oranda azaltacaktır. Meslek liselerinde hem teorik hem de yeterli anlamda pratik bilgi ile donatılmış elemanlar sanayimiz için çok önemlidir. Zaten bunun farkına varmış olan büyük sanayiciler bağışlar yaparak kendi bölgelerinde meslek liseleri kurulmasını sağlamışlar ve bu liselerden mezun olan öğrencileri hemen akabinde istihdam etmektedirler. Meslek liselerinin önemini kavramış olan OSB ler de artık meslek liselerinin kendi bölgelerinde kurulasını sağlamak için gerekli girişimleri yapmaktadırlar. Aklın yolu bir makina teçhizat v.b finansman ile hemen karşılayabilme imkanına sahipsiniz , ancak yetişmiş mesleki eleman ise uzun , meşakkatli bir süreçten sonra yetişiyor.
Gerek bizim gibi KOBİ ler gerekse büyük sanayiciler her gün daha çok mesleki elemana ihtiyaç duymaktadırlar ve ne yazık ki günümüzde meslek liselerinden yeterli donanımlı mesleki eleman yetişmiyor , yada mezun olan öğrenciler mesleklerini yapmak yerine başka işleri tercih ediyorlar. Üstelik hemen hepimiz çocuklarımızın doktor , avukat , mühendis olmasını arzu ediyoruz. Dolayısı ile herkes beyaz yakalı olmak isteğinden yetişmiş mesleki eleman bulmak gün geçtikçe zorlaşıyor.
Bu süreç böyle devam ederse ya yakında yurtdışından mesleki eleman ithal etmek zorunda kalacağız ya da sanayi tesislerimizde küçülmeye gitmek zorunda kalacağız.
Çok acil ve çok hızlı bir biçimde Meslek Liselerinin Eğitim ve öğrenci alımı ile ilgili yenilenme yada çok radikal bir karar ile devrim yapmak durumundayız. Öncelikle hatalarımızı tespit etmeli , neden olmadığını belirlemeli ve bu çerçevede kararlar almak durumundayız. Milli eğitim bakanlığımız bu konuda çok acil bir eylem planı oluşturmak zorundadır.
Öğrenci seçmede daha uygun yöntemleri geliştirmeliyiz , öğrencileri yetiştirirken hatalarımızı görüp öğrencilerimi daha iyi donanımlı yetiştirmeliyiz , daha eğitim sırasında öğrencilerimize iş istihdamı olanaklarını sağlamalıyız. Belki KOBİ meslek lisesi işbirliği projeleri yapılmalı , devlet meslek liseli istihdam edecek işverenlere özel imkanlar teşvikler sağlamalı , meslek lisesi mezunlarının çalışırken Yüksek okul okumaları daha kolaylaştırılmalıdır.
Okusun mezun olsun da nasıl olursa olsun yerine , gerçekten iyi bir mesleki eğitim almış mezunlar yetiştirmeliyiz. Günümüz gelişmelerine uygun yeni bölümler açmalıyız , atıl durumdaki makinalar , çıraklık eğitim merkezlerini bile belki uygulama atölyesi olarak kullanacak düzenlemeleri yapmalıyız.
Mesela iş güvenliği konusunda işletmelerde ciddi eleman eksikleri gün geçtikçe artmaktadır , iş güvenliği bölümleri açılabilir , yada yangın güvenliği konusunda da ülkemizde ciddi sorunlar vardır , bu konuda da bölümlerin açılması düşünülebilir. Bazı yerlerde bölge ölçeğine göre düzenlemeler yapılmasında ciddi faydalar olacaktır.
Taaa Ahilik geleneğinden gelen mesleki eğitim sistemini ülkemize yaraşır bir biçime sokmamız gerekmektedir. Meslek lisesi mezunu işini mesleğini bilen , gerekli- yeterli teorik ve pratik donanımı almış , iş ahlakına da sahip olarak iş hayatına atılmalıdır. İş bulamam – bulurum kaygısı olmadan daha okulda okurken iş fırsatları önüne konmalıdır.
Meslek liseleri olmazsa olmazlarımızdandır , sırf siyasi yada ideolojik kavgalar adına bu liseleri kurban edemeyiz etmemeliyiz. En kısa zamanda meslek liselerine zaten hak ettikleri itibar yeniden kazandırılmalıdır. Gelişmek , ilerlemek , sanayileşmek ve teknolojik olarak gelişmek istiyorsak meslek liselerine gereken önemi vermemiz ilk hedefimiz olmalıdır.