Psikoz Nedir? Belirtileri ve Sebepleri

Psikoz yaşayan kişiler, var olmayan şeyleri görebilir, duyabilir, hissedebilir veya koklayabilir. Aynı zamanda sanrılar geliştirebilirler. Psikoz, şizofreni ve bipolar bozukluk gibi birçok psikiyatrik hastalıkla birlikte görülebilir, ancak bazen ilaç kullanımı, stres ya da beyinle ilgili diğer sorunlar da tetikleyebilir. Psikozun Yaygınlığı ve Etkisi Psikoz, her yaştan insanı etkileyebilir. Yapılan araştırmalara göre, ABD'de her yıl 100.000'den fazla genç psikoz tanısı almakta ve her 100 kişiden yaklaşık 3'ü, hayatlarında en az bir kez psikoz nöbeti geçirmektedir. Psikoz, kişiyi hem zihinsel hem de duygusal açıdan derinden etkileyebilir. Bu yazıda, psikozun belirtileri, sebepleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilimsel verilerden yararlanarak genel bir bakış sunulmaktadır. Ancak unutulmamalıdır ki, bu bilgiler herhangi bir tıbbi tavsiye yerine geçmez ve tanı ya da tedavi için uzman bir doktora başvurulması gerekmektedir. Psikoz Nedir? Psikoz, kişinin düşünsel ve algısal süreçlerinde ciddi bozulmalar meydana getirir. Bu durum, bireyin gerçeklikle bağlantısını kaybetmesine ve yanlış algılar geliştirmesine neden olur. Psikoz yaşayan bir kişi, başkalarının göremediği şeyleri görebilir veya olmayan sesleri duyabilir. Gerçek dışı inançlar geliştirebilir, örneğin birinin kendisini izlediğini veya peşinden geldiğini düşünebilir. Bu bozulmalar, bireye gerçek gibi gelir ve kişi bu durumun farkında olmayabilir. Bu da kişiyi büyük bir kafa karışıklığına sokabilir. Psikoz belirtileri bazen kişinin kendisine zarar vermesine ya da başkalarına zarar vermesine yol açabilir. Ancak, psikoz her zaman şizofreni veya benzeri rahatsızlıkların bir sonucu olmayabilir; bazen stres, madde kullanımı veya beyin hastalıkları da bu duruma yol açabilir. Psikoz Belirtileri Psikozun belirtileri, hızlı bir şekilde veya zaman içinde yavaşça gelişebilir. Bu belirtiler hafif başlayıp zamanla daha yoğun hale gelebilir. Psikoza bağlı belirtiler kişiden kişiye değişebilir, ancak genel olarak iki ana belirti öne çıkar: Erken Dönem Belirtileri Psikozun başlangıcındaki erken belirtiler, kişinin normal davranışlarından ayırt edilmesi zor olabilir. Bunlar şunlar olabilir: İş ve okul performansında belirgin bir düşüş Düşünme ve konsantrasyon zorluğu Başkalarına karşı aşırı şüphecilik ve sosyal kaygı Duygusuzluk ya da aşırı ve uygunsuz duygusal tepkiler Sosyal izolasyon, yalnız kalma isteği Kişisel bakımda azalma Psikozun Temel Belirtileri Halüsinasyonlar: Kişi, gerçekte olmayan şeyleri görür, duyar veya hisseder. Sesli halüsinasyonlar, en yaygın halüsinasyon türüdür. Kişi, başkalarının konuşmalarını duyabilir veya kendi iç sesini duyabilir. Sanrılar: Kişi, kanıta dayanmayan ancak güçlü bir şekilde doğru olduğuna inandığı yanlış inançlar geliştirir. Bu inançlar, kişinin gerçeklik algısını daha da bozabilir. Psikozda Görülen Diğer Belirtiler: Organize Olmayan Düşünceler: Kişinin düşünceleri mantıksız veya bağlantısız olabilir. Konuşmaları dağınık, başkalarına anlamsız gelebilir. Katatoni: Kişi, dışarıdan gelen uyaranlara tepki vermez ya da anormal hareketler gösterir. Organize Olmayan Davranışlar: Kişinin tepkileri alışılmadık, uygunsuz veya beklenmedik olabilir. Negatif Belirtiler: Duygusal, sözel ya da fiziksel harekette azalma yaşanabilir. Psikozun Süresi ve Türleri Psikozun süresi, nedenine bağlı olarak değişir. Madde kullanımına bağlı psikoz, genellikle madde vücuttan çıktığında sona erer. Ancak bazı psikozlar daha uzun sürebilir. Örneğin, şizofrenide psikoz belirtileri uzun süre devam edebilir ve bu durum genellikle bir aydan daha uzun sürer. Psikozun Sebepleri Psikoz, tek bir sebepten değil, birçok faktörün bir araya gelmesinden kaynaklanabilir. Genetik ve çevresel faktörlerin kombinasyonu, psikozun gelişmesinde önemli rol oynar. Aşağıda, psikozu tetikleyebilecek bazı yaygın nedenler yer almaktadır: Beyindeki kimyasal dengesizlikler (özellikle dopamin ve glutamat) Alkol veya uyuşturucu kullanımı Genel sağlık sorunları (beyin tümörleri, epilepsi, HIV gibi enfeksiyonlar) Psikiyatrik hastalıklar (şizofreni, bipolar bozukluk, majör depresyon) Travmalar (savaş, cinsel saldırılar, kayıplar) Çocuklukta başa gelen travmalar veya istismar Uyku bozuklukları Psikozun Beyinde Yarattığı Değişiklikler Psikoza neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemekle birlikte, beyin kimyasallarındaki dengesizliklerin önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Özellikle dopamin seviyelerindeki artış ve glutamat reseptörlerinin işlevindeki azalma, psikoz belirtilerine yol açabilir. GABA ve asetilkolin gibi diğer nörotransmitterlerin dengesizlikleri de psikozu tetikleyebilir. Psikoz Tedavisi Psikoz, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Tedavi süreci, hem kısa hem de uzun vadede etkili olabilir. Tedavinin temel unsurlarından biri antipsikotik ilaçlardır. Bu ilaçlar, psikozun belirtilerini hafifletmeye yardımcı olur, ancak altta yatan sebepleri ortadan kaldırmazlar. Psikoz tedavisi doktor gözetiminde yapılmalıdır. Psikoz Tedavi Aşamaları: Akut Aşama: Şizofreninin akut evresinde, hasta hastaneye yatırılabilir ve ilaçla tedaviye başlanabilir. Devamlı Aşama: Akut dönemin ardından tedavi süreci, doktor kontrolünde antipsikotik ilaçlarla devam eder. Bu aşamada aile desteği büyük önem taşır. Psikoz Türleri Psikoz, farklı türlerde görülebilir: Şizoaffektif Bozukluk: Şizofreniye benzer belirtiler gösterir, ancak ruh hali bozuklukları da eşlik eder. Kısa Psikotik Bozukluk: Kısa süreli, genellikle stresli yaşam olaylarına bağlı olarak ortaya çıkar. Sanrı Bozukluğu: Kişi, gerçeklikten koparak mantıksız inançlar geliştirir. Bipolar Psikoz: Bipolar bozukluğu olan kişilerde, duygusal dalgalanmalar sırasında psikoz gelişebilir. Doğum Sonrası Psikoz: Doğum sonrası dönemde ortaya çıkar. Madde Kullanımı Kaynaklı Psikoz: Alkol, uyuşturucu ve bazı ilaçlar bu tür psikozlara yol açabilir. Sonuç Psikoz, gerçeklik algısının bozulduğu ciddi bir durumdur. Her bireyi farklı şekillerde etkileyebilir ve çoğu zaman tedavi ile kontrol altına alınabilir. Eğer psikoz belirtileri ya da psikoz nöbeti geçirildiğinden şüpheleniyorsanız, acil tıbbi yardım almak büyük önem taşır. Her durumda, psikozun tedavisi için bir uzmandan yardım alınmalıdır.

Psikoz Nedir? Belirtileri ve Sebepleri

Psikoz, kişinin gerçeklik algısının bozulduğu ve hayal ile gerçeği ayırt etme yeteneğinin zayıfladığı bir durumdur

Yalova Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Yalova Üniversitesi Arasında Afiliasyon Protokolü İmzalandı

Kalbinizi Korumak Sizin Elinizde!

Akciğer Kanserinde Erken Tanı Hayat Kurtarıyor

JİNEKOLOJİK ONKOLOJİ CERRAHİSİ UZMANI DOÇ. DR. NURİ YILDIRIM A’DAN Z’YE HPV’Yİ ANLATTI

Otizmde Beslenmenin Önemi: Gerçek Neden Genetik mi?

Sağlık Meslek Mensuplarına Serbest Çalışma Hakkı

Vücudumuzda Yeni Bir Canlı Formu: Obelisk Keşfi

Yalova Hastanesinde Gebe Okulu Eğitimleri Devam Ediyor

Yalova’da Sağlık Turizmi İçin Güç Birliği

Prof. Dr. Serdar Karakurt'tan Kanser Tedavisinde Yeni Umut