Yediğimiz gıdaların bir kısmı bedenimizde yağ şeklinde depolanmaktadır. Bu maddeler açlık esnasında enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır. Vücudunda depolanmış olan gıda maddelerinin yani karbonhidratların, yağların proteinlerin tamamının harcanması yani bir manada yanmasının neticesi toplam 150 000 kilo kalorilik bir enerji meydana gelmektedir. Günde asgari den 1500-2000 kilo kaloriye ihtiyaç vardır. Bu durumda teorik olarak Bir insan hiçbir şey yemeden haftada bir su içmek şart ı ile yaklaşım 70-75 gün kadar yaşayabilir. Dewey adlı araştırıcı kendi şahsında 65 günlük açlık tatbikatı yaptı. Hazzart 75 Carington 79 gün oruç tutturdu. (pediatri 2. baskı Nobel tıp kitapevleri Ankara , 1993 I. Cilt, s. 346-pasternak C A : insan biyokimyasına giriş (tercüman kitap) Hacettepe ün yan (A-40) Ankara 1980, s.217 - 5-yeğin M ve arkadaşları: İslami oruç üzerinde biyokimyasal bir araştırma.
Açlıktan ölenler şayet 40 günden evvel ölseler katiyen rızıksızlıktan değildir. İbn-i Haldun çok yemek yemeye çalışan kimselerin kıtlığa maruz kaldıkları zaman, az az yemeye alışmalara nazaran daha çok zaiyat verdikleri vakidir. Onları öldüren karşılaştıkları açlık değil, daha önce alışmış oldukları tokluktur.(Canan İ: Hz. Peygamberin sünnetinde terbiye. Cihan yay, İstanbul 2. baskı, 1982 s.222de: İbn-i Haldun (Tunus 1332- Kahire 1406), mukaddime)
ORUÇ TUTMAK TAHAMMÜLÜ ZOR OLAN BİR İBADET MİDİR?
Vücudu alışmış ise, ortalama 60-70 gün kadar açlığa bir hafta kadar da susuzluğa tahammül edebiliyor. Sair vakitler de bir nevi gece tutmuş olduğu bu orucu şahıs ramazan ayında gündüze alacak demektir. Tansiyonu ilk günlerde hafifçe düşebilir. Bunlar bünyenin oruca yani kısmı açlığa olan alışma yani adapte olma halleridir. Her yemek vücut için bir yorgunluğun başlangıcıdır. Mideyi adeta bir asit fabrikası ve bağırsakları da bir rafineri tarzında yaratan Cenab-ı Hak, 11 ay aralıksız çalışan bu fabrikalara yılın bir ayında, yani Ramazan ayında muvakkat bir istirahat vermiştir. Karaciğer 24 saat çalışmazsa şahıs ölür. Oruç halinde karaciğerin yükü azalacağı vücudu toksit yani zehirli maddelerden temizleme imkânı artmış olmaktadır. Oruç Tutarken, karaciğere, sindirim neticesi düşen iş azalacağından karaciğerde zehirleştirme hadisesine daha fazla imkân hâsıl olmuş olur. Vücut, şahıs oruçlu iken maddi olarak da temizlenmiş olmaktadır. Oruç esnasında karaciğerin yükü azaldığı için ölü ve ölmekte olan hücrelerin tasfiye işi kolaylaşır ve hızlanır. Allah’ın emri olan orucun tutulması ile, insan vücudu, eskiyen hücrelerin temizlenmesi, onların yerine yeni hücrelerin gelmesi ile adeta gençleşmektedir. Vücudun zekatı da oruçtur. (İbn-i Mace, Siyam, Hadis no: 1345) hadisini ve Zekâtın lügat manasının temizlenme olduğunu hatırlayınca hikmet daha iyi anlaşılır
ORUÇ BIÇAKSIZ AMELİYATTIR
Günümüzde batı memleketlerinde oruç ile tedavi uygulayan klinikler mevcuttur. Bazı hastalıklara karşı oruç tutmayı tedavi edici bir ilaç gibi tatbik eden birçok batılı hekim vardır. Genel anestezi yapılacak olan ameliyatlarda, hasta ameliyattan altı saat önce ve ameliyattan altı saat sonraya kadar aç bırakılmaktadır. Anestezi için verilen Zaralı maddeler, bu müddet esnasında vücuttan atılmaktadır.Oruç bıçaksız ameliyattır (Geffory M R : Le Jeune (Tedavi Vasıtası Olarak Oruç -Tercüme eden: İbrahim Canan) basılmamış kitap, Erzurum , 1978 )
ORUÇLUNUN KALBİ DE DİNLENİR
Oruçlu iken, bilhassa öğleden sonra kalp çok daha rahat atacak, zorlanmayacaktır. Kalp oruçlu şahıslarda bir günde ortalama 15 000 kadar daha az atacaktır. Daha çok dinlenen kalp, daha kuvvetli bir hale gelecektir.
ŞİŞMANLIK
Şişmanlık, birçok hastalıkları peşin sıra getirir. Kalbe ağır bir yük biner kalp ve damar hastalıkları tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, belde ve dizlerde ağrılar, safra kesesi taşları gibi birçok problemler şişmanlarda görülmektedir. (New England J of Medicine, 343: 1888, 2000 ) İbn-i Sina; Bütün hastalıklar yenilen içilen şeylerden ileri gelir. Der
En önde gelen ölüm sebebi kalp ve damar hastalıklarıdır. Oruç şahsi fazlı yemek yeme alışkanlıklarından alıkoyar .
Oruçlu şahıs aç kaldığı için, kanda mevcut olan yaylar kullanılır. Damar sertliğine yani sebep olan yağ fazlalığı tehlikesini azaltmış olur. Oruç damar sertliği onun arkasından gelen yüksek tansiyon, kalp hastalıkları damar tıkanmaları yani bazı böbrek hastalıkları için bir sağlık kazanma egzersizidir.(Yeğin M ve arkadaşları: İslam’ı Oruç üzerinden biyokimyasal bir araştırma-. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Yıllığı, 4 : 135-65,1980 )
Oruç tutun ki sıhhat bulasınız .( Et-Terbiğ vet Tevhib, cilt:2, s.83 ; ibn-i Sunni ve Ebu Nuaym, Tıb Bölümü; El-Camius Sağır, hadis no: 5060 ; Keşfül-Hafa, Hadis No: 1455)
Oruçla insan zayıf ve aciz olduğunu anlar. Her uzvuna kendisine mahsus oruç tutturmalıdır. Mesela dili yalandan, gözü haramdan korumak gibi
Ramazan aylarında intiharların, intihar benzeri davranışların azalmış olması bunun açık bir delilidir.
Oruçlu bir kimse yalan ve yalancılıkla iş yapmayı terk etmezse, yemeği içmeği bırakıp aç durmasın. Allah nezdinde hiçbir kıymeti yoktur. Buyurulmuştur.(Buhari, Savm, 8; Müslim Siyam 163 ( Riyaz-üs Salihin Tercümesi, Türk tarih kurumu Basımevi, Ankara , 1967 II. Cilt, s.502 Hadis No: 1245)
Bizden uzun bir müddet değil, senede bir ay oda günün belli saatlerinde ve yine kendi menfaatimiz için oruç tutmamız istenmiştir. Bakara süresi 184 Eğer bilirseniz oruç tutmak sizin için daha hayırlıdır.
| İnsanların farklı zamanlarda, farklı mevsimlerin yiyeceklerine karşı perhizi, bu hastalıklara karşı onları koruyucu olur İnsanın doğumundan ölümüne kadar devamlı surette çalışan sindirim sisteminin, senenin belli ayında yarım günden (12 saatten) fazla dinlendirilmesinin tıbbi faydaları tartışılmaz bir hakikat olarak karşımıza çıkmaktadır Her oniki ayın birinde, vücudun dinlendirilmesi demek olan orucun da, vücuda kazandırdığı faydaların yanında koruyucu hekimlik yönünden faydalan inkâr edilemeyecek kadar açıktır Ayrıca, bir ay vücudun değişik bir beslenme rejimine adaptesi (uyumu), vücudun hastalıklara karşı mukavemetini artırır, gıda maddelerinden vücuda tam istifade fırsatını temin eder Bütün gün hafif vücutla çalışmayı, geceleyin de tam bir istirahat ve beslenmeyi sağlar Bu esnada gösterilen sabır ve tahammülün, şahsiyet teşekkülünde ki rolü; kanın bağırsakta değil de beyinde kullanılması neticesi kişiye salim bir düşünüş; eşyayı kendi kıymetine göre tanıma ve hadiselere bakışta berraklık kazandırması ele alınırsa, bu çeşit bir perhizin yani orucun insan için zaruri olduğu kesinlik kazanmış olur Orucun ruh ve beden sağlığına faydası hakkında şu ana kadar çok söz söylenmiş, bu hususta bir hayli makale ve kitap yazılmıştır Bu sebeple konuya farklı bir bakış açısıyla yaklaşacağız Oruç hakkında yer yer alternatif fikirlerle karşılaşmaktayız Önce orucun metabolizma üzerine menfi bir etkisi olup olmadığı üzerinde duralım Kısa süreli açlıklarda protein metabolizmasının menfi etkilenmesi söz konusu değildir Vücut önce karbonhidratını enerji kaynağı olarak kullanır Vücudun karbonhidrat depo miktarı (kas ve karaciğerdeki glikojen açısından) birkaç yüz gramdır ve yarım gün vücudun enerji ihtiyacını karşılar Daha sonra primer enerji kaynağı olarak yağlar gelir Ancak birkaç hafta hiçbir şey yenmediği takdirde vücut proteinleri üzerinde menfi bir tesir meydana gelir(1) Ege Tıp Fakültesinde yapılan bir araştırmada kağıt elektroforez metoduyla, oruç tutanların serum proteinleri inceleniyor ve orucun serum proteinleri üzerinde menfi bir etkisi olmadığı Aydar ve Gündüz tarafından bildiriliyor(2) Orucun ülser üzerinde menfi bir etkisi olup olmadığı hakkında tartışmalar yapılmaktadır Mide ve on iki parmak ülserleri üzerinde açlığın negatif bir etkisi olabilmektedir Bilindiği üzere ülser belli mevsimlerde artış göstermektedir Burada üzerinde özellikle durmamız gereken son derece önemli bir husus vardır: Oruç, bir diğer ifadeyle Ramazan ayı ülserin aktif aylarına denk geldiği aylarda ancak menfi bir tesir olabilir Zaten ibadet ve diğer konularda kolaylık gösteren dinimiz de ülserin aktif dönemlerinde oruç tutulmayabileceğini, daha ileri aylarda ülserin aktif olmadığı dönemlerde bunun kaza edilebileceğini ifade buyurmaktadır Yukarıdaki tezimizi teyid eden bazı çalışmalar da vardır Haydarpaşa Numune Hastanesi IDahiliye kliniğinde "Gastrit ve Ulcus Kanamalarının Ramazan Ayları ile İlişkisi" isimli bir doktora tezinin sonuçlarına göre ülser ve gastrit kanamalarında, oruç tutma sebebi ile midenin uzun süre boş kalmasının denkleşen bir faktör olarak etki göstermediği, ülserin aktif olduğu aylar ile Ramazan aylarının çakıştığı dönemlerde ancak menfi bir netice olacağı hususu ortaya çıkmıştır(3) Pakistan Dekar Tıp Fakültesinde yapılan bir araştırmaya göre klinik ve biyokimyasal olarak orucun böbrek dolaşım ve kan üzerine menfi bir etkisi görülmemiştir(4) Vakıf Gureba Hastanesiyle, Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde 20 yıllık sürede orucun ülserlerde mide delinmesine etkisi olup olmadığı araştırılmıştır Ataseven ve Aydınlıoğlu grubunun çalışmasına göre ülser perforasyonu (mide delinmesi) Ramazan ayında aşikâr bir artma göstermemektedir(5) Bu şartlar altında orucun insan sağlığı üzerinde menfi bir etkisi yoktur Bazı özellik arzeden hastalarda da zaten dinimiz kolaylık göstermekte, onların oruç tutmamalarına izin vermektedir: Hiçbir hâlukârda orucu tutmaya gücü yetmeyecek tarzda hastalık olursa orucu bozmak vacip olur Zarar görerek ve meşakkat çekerek tutulan oruç ibadet olmaktan çıkarak külfete dönüşür. Kaynak:Dr.Kenan DİLDAR Kaynak 1-) Guyton, AC: Textbook of Medical Physıology Sixth ed VVBSaunders CoPhiladelphia1981 p:867,905 2-) Aydar, SGündüz, M: Oruç tutan normal şahıslarda serum proteinlerinin kâğıt elektroforezi ile incelenmesi EgeÜnTıpFakMecm9:431,1970 3-) Yazıcıoğlu, M: Gastrit ve Ulcus Kanamalarının Ramazan Ayları ile İlişkisi Haydarpaşa Numune Hastanesi İhtisas tezi 1975 4-) Ataseven, A,Aydınlıoğlu, K ve ark: Ülser perforasyonunun açlıkla ilişkisi Cerrahpaşa TıpFakDerg6:203,1975 5-) Arslan A: Büyük Kur'an Tefsiri Arslan yayİst19871/598 6-) Said Havva: İslam İkbâl yay Ankara1/150 7-) Berki, H:250 Hadis Diyanet yay Ank 1977 s:130 8-) Abdulfettah Tabbara: İlmin Işığında İslamiyetİst1977 s:274 9-) Muhammed Hamidullah: İslama Giriş İrfan yayİst1973 s:104 10-) Kırca Celal, Kur'an-ı Kerimde Fen Bilimleri Marifet yayİst1984 s:141 11-) Nurbaki Haluk, Kur"an-ı Kerimden Ayetler ve İlmi Gerçekler Diyanet yayAnk19832/36,39 12-) Abdurrezzak Nevfel: İslam ve Modern İlim Sönmez yay İst 1970 s:209 13-) Standler, Ret al: JAMA 257:1484-1491,1987 14-)Caro Get al: Lancet2:11-13, 1987 15-) Özönder, H:Peygamberimizin Sağlık Öğütleri İrfan matbİst1974 s:408 16-) Aksoy M: Beslenme ve Kanser Çağ matbAnk1984 s:40 17-) Ross HHBras G:J, Nutr 103:944-949, 1973 18-) Haskın JRawling V:AmJCIin Nutr31:2005-2016,1978 19-) Arslan, ABüyük Kur'an Tefsiri Arslan yay İst 1987 1/591
|
